سر سلسله دودمان علویان طبرستان حسن بن زید معروف به “داعی الی الحق” ، “داعی اول” و یا “داعی کبیر” است . از دوران اولیه زندگانی او اطلاعات زیادی بدست نیامد و اکثر محققین و مورخین فقط به بررسی قیام او پرداخته اند . ازنوشته های مورخان چنین برمی آید که او به هنگام خلافت مستعین بالله در سال 250ه . ق قیام نمود .
در مورد علت قیام حسن بن زید چنین نوشته اند که : از زمانی که طبرستان در حوزه فرمانروایی طاهریان قرار گرفت ، امیران این سلسله افرادی را جهت اداره امور ولایات با اختیارات نامحدود اعزام می نمودند .درزمان امارت محمدبن عبدالله طاهری ، جابرن هارون نصرانی ، جهت اخذ مالیات به مازندران روانه گردید .وی بر مردم ظلم و ستم زیادی روا داشت به حدی که گروهی از مردم به ناچار مجبور به مهاجرت شده و به سوی گیلان و دیلمان رهسپار گردیدند. عده ای دیگر ازمردم به سراغ یکی از علویان طبرستان به نام محمدبن ابراهیم رفته و از وی در خواست نمودند تا رهبری آنها را به عهده بگیرد.
اما او آنها را به سوی حسن بن زید که بعدها به داعی کبیر شهرت یافت و در آن زمان در ری اقامت داشت ، رهنمون شد . مرحوم علامه امینی در مورد او نوشته است :
او مذهب اهل بیت را در اصول و فروع ظاهر کرده و به ” الرضا من آل محمد ” دعوت می کرد و نیز نوشته اند که اول کسی که بر مرقد علی (ع) دیواری بنا کرد و به تعمیرآن بقعه مبارکه پرادخت حسن بن زید بود .
.
منابع:
.http://mazan.parsiblog.com
.http://www.bmsm.blogfa.com
.http://poli-be-gozashteh.blogfa.com